Eric Hobsbawm: In memoriam.

Eric Hobsbawm

"Pero se miramos ao mundo de 1970 non caeremos na tentación de subestimar a forza histórica da ideoloxía socialista revolucionaria e da comunista, nacidas da reacción en contra da doble revolución, (Rev. Francesa e Industrial) e que cara 1848 atopou a súa primeira formulación clásica"

Estas primeiras liñas autógrafas e presentes na introducción ao primeiro volume da súa obra: Las revoluciones burguesas transmiten un retrato ideolóxico e metodolóxico de Eric Hobsbawm: é un "historiador marxista" de conviccións e de método. Esa honestidade diáfana e sen resentimento e tamén a súa capacidade de síntese histórica permitíronlle ser admirado e valorado tanto pola esquerda coma pola dereita políticas. 

Víu a luz en Alexandría (Exipto) en 1917. Pasou a súa adolescencia en Viena e Berlín despois da morte dos seus pais, momento no que foi adoptado polos seus tíos. En 1933 trasládanse a vivir a Londres, onde transcorre a formación universitaria do xove Hobsbawm no King`s College de Cambridge, no que se doutorou. Participou na Segunda Guerra Mundial no Corpo de Enxeneiros do Royal Army e casou dúas veces deixando tres fillos.

Un dos aspectos máis importantes do seu traballo de historiador é o profundo coñecemento e abondosa documentación sobre a historia dos séculos XIX e XX. Feito que lle leva a soster que cada home ou muller é fillo do seu propio tempo, e que é tanto como recoñecer o enorme papel que xoga a "empatía" no proceso da investigación histórica.

Formou parte do grupo de historiadores marxistas británicos, que na década de 1950 tiveron un gran protagonismo dentro do mundo da interpretación e transmisión da historia contemporánea: "Ao situarse nunha tradición de estudios empíricos, tanto Eric Hobsbawm, coma Edward Tompson, Christopher Hill ou Rodney Hilton, continuaron cos seus traballos a historiografía radical británica, para a que reivindicaban unha orixe no mesmo Karl Marx, co seu estudio de "O capital", ou de Frederich Engels con "A situación da crase obreira en Inglaterra"..." O parágrafo entre comiñas pertence a Santos Juliá no seu artigo de El País do 2 de outubro de 2012

Das súas obras máis salientables cabe citar: La era del capitalismo. (1975), Las revoluciones burguesas. (1974), Historia del siglo XX. (1994), entre as máis de vinte obras que publicou ao longo da súa vida.

Eric Hobsbawm morreu o día 1 de outubro pasado en Londres á idade de 95 anos. Vaia para el esta pequena lembranza en recoñecemento ás súas aportacións á Historia Contemporánea.

Historia do eucalipto en Galicia.

Frei Rosendo Salvado Rotea

Rosendo Salvado Rotea nace en Tui (Pontevedra) o 2 de marzo de 1814 e falece en Roma o 29 de decembro de 1900. Realiza estudios no Seminario de Tui e máis tarde continúa estudiando no mosteiro de San Martiño Pinario de Santiago. Despois de rematar a súa formación sacerdotal marcha ao mosteiro bieito de A Cava en Nápoles, onde se ordea sacerdote en 1839. Máis tarde emprende unha laboura misioneira en Australia Occidental, onde funda a abadía de Nova Nursia, hoxe convertida nunha importante cidade, e en 1849 é nomeado bispo de Porto Victoria. Como bó botánico que é interesase moito polas novas especies vexetais que se lle presentan en Oceanía, das que lle chama a atención o eucalipto (Eucaliptus Globulus) ou eucalipto azul, especie máis extendida en Australia e a máis abundante na Galicia actual de entre as perto de setecentas que existen. O estudio do eucalipto convenceuno de que podería adaptarse as condicións naturais de Galicia e con motivo da súa viaxe a Roma para a súa consagración como bispo aproveita para visitar a súa vila natal, á que trae as sementes da árbore, sementándoas na súa finca e repartíndoas entre ás súas amizades e viciños.

Outras versións sobre as orixes desta árbore en Galicia sitúana como procedente do norte de Portugal, polo que a súa introducción non é de todo clara. Pero podemos afirmar que a data de introducción: mediados do século XIX, podería ser válida tanto para o protagonismo de Frei Rosendo coma das orixes lusitanas.

Eucalipto á dereita no pazo da Merced. Neda.

Nos primeiros tempos de vida en galicia usouse básicamante como árbore ornamental nos xardíns dos pazos, nas hortas e airas das "casas grandes" e rectorais e nas "alamedas" das vilas, sobresaíndo co seu porte por riba das especies autóctonas e tamén das importadas polos indianos, hai que ter en conta que dende finais do século XVIII e durante o XIX a chegada de especies alóctonas á Europa e, en xeral, á Galicia, en particular, é abondosa.
Os máis importantes promotores do cultivo do eucalipto en Galicia despois da súa chegada procedente de Oceanía foron persoas de certo nivel cultural, social e económico. O máis decidido impulsor durante o século XIX foi D. Eugenio Montero Ríos, que na súa finca de Lourizan, perto de Pontevedra, plantou unha importante cantidade desta exótica árbore. Tamén se teñen noticias doutras plantacións durante esta época nas provincias atlánticas de Galicia. Por exemplo, a realizada polo alcalde de Ortigueira, D. Federico Maciñeira ou D. José Calvo, notario da mesma vila. Estas plantacións chegaban a milleiros de exemplares cada unha, o que quere dicir que non tiñan ao ornamento como obxectivo final, senón unha motivación claramente económica.

Producción de eucalipto en España.

A comenzos de 1943 a finca de Lourizán foi vendida polos herdeiros de Montero Ríos á Caixa de Aforros Provincial de Pontevedra, quen, con posterioridade, transmitíuna tamén en venda á Diputación Provincial. Finalmente, o ente provincial cedeuna ao Ministerio Nacional de Educación que a converteu en sede do Centro de Investigacións Forestais e Ambientais; nesta institución iniciase o estudio e promoción das especies forestais de crecemento rápido como o pino e, principalmente, o eucalipto.
O pulo do eucalipto en Galicia continuou a súa xeira dende finais do século XIX, pero reducido a lugares moi concretos e irregularmente repartido no espazo. É a partires de 1926 e co apóio institucional a través da Lei do Plan Xeral de Repoboación Forestal, cando o eucalipto se converte na especie estrela das repoboacións polo seu alto rendemento industrial.
Esta intensa implantación vai ser reforzada en 1941 coa promulgación do Plan Xeral de Repoboación, que de novo lle concede ao eucalipto a honra de converterse, por obra e graza do impulso académico, con orixe en Lourizan  e do político, en Madrid, na árbore máis extendida na actualidade nas provincias de A Coruña e Pontevedra.
Froito de todo o anterior, Galicia na actualidade produce o 40% da madeira de eucalipto de España, cunha distribución das súas aplicacións que vai dende o 83% destinado á producción de celulosa para pasta de papel ata serrería o 1%, pasando polo 6% para minaría e postes e outro 6% para taboeiros. Aínda que as súas aplicacións pódense extender a outros moitos sectores: por exemplo a carpintería de bateas mexiloeiras.
Para saber máis

O kaiser Guillerme II en Vigo.

O Kaiser Guillerme II

Guillerme II naceu en Berlín o 27 de xaneiro de 1859 e morreu o 4 de xuño de 1941 no exilio holandés de Doorn, onde se trasladara en 1918 exiliado pola proclamación dunha república alemá pluralista, parlamentaria e democrática despois da Revolución de Novembro de 1918, que implantaría a famosa República de Weimar.
A súa trascendencia histórica provén da súa personalidade autoritaria e megalómana, afirmación que non pretende negar unha intelixencia e astucia destacables, aínda que estas dúas últimas cualidades non conseguiron evitar os fracasos que crearon na politica exterior de alemaña os dous primeiros defectos.
Como consecuencia das súas actividades en política exterior tivo lugar o  paso polas proximidades de Vigo, bordeando as Rias Baixas, para acudir a Tánxer ,o 31 de marzo de 1905, co obxectivo de defender os intereses da independencia marroquina fronte aos acordos franco-hispanos para delimitar respectivas zonas de influencia no Magrev e establecer dous protectorados: un de titularidade francesa e o outro de titularidade española. Protectorados acordados co visto bó de Inglaterra pero co rexeitamento de Alemaña, que tamén pretendia unha zona de influencia  sobre o mesmo territorio.
Mais cando Guillerme II coñeceu Vigo foi exactamente un ano antes, o 15 de marzo de 1904, e a causa , en principio, totalmente festiva e relaxada: o Emperador ía de vacacións ao Mediterráneo e facía unha escala de cortesía na ría. Esa era a versíón oficial. A realidade, que o kaiser citara ao xoven rei Alfonso XIII para unha entrevista sobre a "Cuestión de Marrocos" e recabar cal sería a actitude de España perante unha posible intervención de Alemaña  no norte de Africa.

O iate Xiralda de Alfonso XIII

O monárca alemán chegou ás dúas da tarde no trasatlántico "König Albert" e acompañado polo cruceiro de guerra "Prinz Friedrich Khal" como escolta. As baterías de costa do Castro saudaron a imperial entrada cunha salva de 21 cañonazos. Mentras a representación naval española formaba na ría encabezada polo iate real "Xiralda" e as unidades da mariña "Pelaio", "Urania", "Audaz" e "Vasco Núñez de Balboa" comandadas polo almirante Viniegra.
Ao mesmo tempo que isto ocurría en Vigo, Alfonso XIII, que só tiña 18 anos, viaxaba en tren dende Ourense, despois dunha breve visita a capital miñota, ata a estación de Vigo. Á que chegou a media tarde do mesmo día 15. Na recepción da terminal ferroviaria estaban varios ministros, deputados, o Presidente da Deputación de Pontevedra, a corporación do Concello de Vigo e unha representación da tuna da Universidade de Santiago. De novo, dende o castelo do Castro, a bateria rendía honores reais con outra salva de 21 cañonazos, no tanto en que o alcalde Pérez Boullosa recibía ao Rei, que vestía o uniforme de Capitán Xeneral.
Dende a estación o monárca español dirixiuse á colexiata, onde asistiu a un Te Deum e máis tarde embarcou no "Xiralda" para descansar brevemente. O encontro con Guillerme II produciuse arredor das seis da tarde no trasatlántico alemán, onde se entrevistaron por espazo de 45 minutos. Alfonso regresou ao "Xiralda" e máis tarde o emperador devolveulle a visita. Pola noite os dous monarcas cearon xuntos no "Koenig Albert".
Ao día seguinte, 16 de marzo, os dous Xefes de Estado realizaron unha excursión pola ría ata a Illa de San Simón, regresando pola ribeira norte da ría ata Punta Borneira, onde se produciu un accidente: o pesqueiro "Melitón" colisionou co "Vasco Núñez de Balboa" e tivo que ser remolcado ata unha praia de Cangas. Nas informacións dispoñibles non se especifica cal foi a praia que recibiu ao pesqueiro averiado, pero é lóxico pensar, tendo en conta a proximidade e a gravidade da avería na embarcación,  que se varase na praia de Areamilla ou na praia do Medio, por ser as máis próximas ao lugar do accidente.
Ás cinco da tarde o kaiser saía para as cálidas costas do Mare Nostrum e Alfonso XIII cara a amurallada cidade de Lugo.